Een sollicitatiegesprek voorbereiden betekent in de eerste plaats je antwoorden op courante vragen repeteren. Geef sollicitatiestress geen kans en bedenk vooraf goed hoe je je ervaring, sterktes én zwaktes gaat presenteren.
Het kan verleidelijk zijn om je antwoorden op courante vragen – waarvan we er hier ook enkele opsommen – woord voor woord vanbuiten te leren, maar dat doe je beter niet. Probeer echter wel om sprekende details, verhalen, aspecten of hoogtepunten uit je carrière te memoriseren, en oefen hoe je die kunt gebruiken om de meest voorkomende vragen te beantwoorden.
1. Vertel eens iets over jezelf
Dit is een klassieke gespreksopener. Het is opzettelijk een open vraag, wat betekent dat je jezelf al snel kunt verliezen in nutteloze details. Probeer dat echter te vermijden door een korte elevatorpitch uit te werken. Zo'n pitch is per definitie relevant en to the point.
Begin met te vertellen waar je nu staat en hoe je daar bent gekomen. Leg vervolgens de link met de functie waarvoor je solliciteert en leg uit waarom jouw ervaring of waarden en interesses van jou de geknipte kandidaat maken. Als je dat nog kunt verweven met je belangstelling voor het bedrijf in kwestie, dan heb je sowieso de aandacht van je gesprekspartner.
Voorbeeld van een antwoord: "Ik werk momenteel als Marketing Communications Specialist aan een universiteit, waar ik me toespits op het uitwerken van digitale marketingcampagnes voor de wetenschapsfaculteit. Daarvoor werkte ik als administratief assistent en was ik onder meer verantwoordelijk voor het beheer van vier socialmedia-accounts en de redactie van een halfjaarlijks klantenmagazine. Ik vind het echt leuk om informatieve en inspirerende content uit te werken, en dat is ook wat mij zo aanspreekt in deze vacature bij [vereniging zonder winstoogmerk]."
2. Wat trekt je aan in ons bedrijf?
Dit is je kans om te tonen dat je je huiswerk hebt gemaakt. Lees vooraf zo veel mogelijk over het bedrijf. Denk aan de waarden en missie, de meest recente resultaten en nieuwsberichten, den managers, de ontstaansgeschiedenis en de producten en/of diensten.
Ga vervolgens na wat centraal staat in de missie en waarden van het bedrijf, en hoe je dat kunt linken aan jezelf en je loopbaan. Ben je zelf fan van hun producten of diensten? Vergeet dat dan zeker niet te vermelden!
3. Vertel eens wat meer over je sterke punten.
Vragen over je sterke punten beantwoord je het best parallel aan de functiebeschrijving. Heel wat mensen hebben de neiging om hun sterke punten te minimaliseren, maar dat doe je beter niet. Dit is immers een uitstekende gelegenheid om te tonen wat je in je mars hebt!
Vergeet echter niet dat je je sterktes ook moet kunnen illustreren met een voorbeeld. Als je bijvoorbeeld je creativiteit aanhaalt als sterk punt, dan moet je ook kunnen aantonen dat je die creativiteit in het verleden hebt gebruikt om een probleem op te lossen of een uitdaging aan te gaan.
Voorbeeld van een antwoord: "Ik kan me makkelijk aanpassen, en dat is volgens mij een van mijn sterke punten. In mijn werk als Office Manager ondersteunde ik een klein team, waarbij het een grote troef was om flexibel te zijn en snel te kunnen schakelen. Toen twee collega's van ons vierkoppige team tegelijkertijd uitvielen door ziekte en respectievelijk twee en drie weken afwezig waren, deed ik overuren om onze klanten te ondersteunen door de functie over te nemen die mijn collega's toen tijdelijk niet konden vervullen."
Deze sterke punten doen het vaak goed:
Betrouwbaarheid
Soft skills
Eerlijkheid
Geloofwaardigheid of standvastigheid
Spreken in het openbaar
Zin voor initiatief
Kunnen omgaan met kritiek
Communicatieve vaardigheden
Daarnaast kun je uiteraard de harde of technische skills uit de vacature aanhalen.
4. Vertel eens wat meer over je zwakke punten.
Terwijl het cruciaal is dat je sterke punten overeenkomen met de functiebeschrijving, is het raadzaam om bij deze vraag een zwak punt aan te halen dat je er niet van weerhoudt om de beoogde functie naar behoren uit te oefenen. Uit je antwoord op deze vraag moet blijken dat je over voldoende zelfkennis beschikt – en eerlijk genoeg bent – om je tekortkomingen toe te geven, maar dat je ook bereid en in staat bent om aan jezelf te werken.
Voorbeeld van een antwoord: "Als ik het echt druk heb en gestresseerd ben, dan komt de chaoot in mij naar boven en wordt het nogal rommelig op mijn werkplek. Ik leg dan weleens iets op de verkeerde plaats en verlies dan ook makkelijker details uit het oog. Om hieraan te werken heb ik een cursus productiviteit en organisatie gevolgd. Daarin heb ik geleerd om, als de stress toeneemt, een stapje terug te zetten en op het eind van de dag even de tijd te nemen om zowel mijn gedachten als mijn bureau weer op orde te brengen. Ik houd ook een werkagenda en een to-dolijst bij, om te vermijden dat ik door de bomen het bos niet meer zie."
5. Waar zie jij jezelf over vijf jaar?
Werkgevers willen met deze vraag doorgaans drie dingen te weten komen:
Is het waarschijnlijk dat je voor langere tijd bij het bedrijf blijft?
Komen je ambities overeen met de beoogde functie en het gekozen bedrijf?
Weet je min of meer hoe je verder wilt groeien?
Elke aanwerving staat gelijk aan een aanzienlijke investering van geld en tijd, en dus willen werkgevers zeker weten dat ze goed zitten. Kandidaten die niet ambitieus zijn, niet van plan zijn om minstens een paar jaar bij het bedrijf te blijven en niet weten waar ze naartoe willen, zijn meestal een slechte investering.
Je geeft beter een algemeen antwoord op deze vraag, waarbij je bekijkt in hoeverre jouw interesses en doelen overeenkomen met die van het bedrijf.
Zo kun je aanhalen dat je graag een leidersrol wil vervullen, of dat je als mentor wil fungeren voor juniormedewerkers. Of misschien wil je wel aan een project werken dat je heel erg interesseert in een domein waarmee je weinig ervaring hebt, maar dat je altijd leuk hebt gevonden.
Voorbeeld van een antwoord: "Ik zou in de toekomst graag de leiding nemen in een creatief project. Om dat te bereiken heb ik besloten om in mijn vrije tijd onlinecursussen projectmanagement te volgen. Ik gebruik ook Asana om mijn eigen werk te beheren en op die manier het werken met projectmanagementsoftware in de vingers te krijgen. Als er zulke kansen opduiken in deze functie, sta ik op de eerste rij."
6. Vertel eens over een professionele uitdaging waarmee je in het verleden te maken hebt gekregen. Hoe ben je te werk gegaan?
Structureer je antwoord op deze vraag met de STAR-methode:
S – Situatie
T – Taak
A – Actie
R – Resultaat
Voorbeeld van een antwoord: "In mijn laatste job als junioraccountant vond ik het moeilijk om de meest recente wetgeving en de vaak veranderende belastingcodes bij te benen. Ik kreeg het gevoel achterop te hinken, en dus stelde ik nieuwsmeldingen in en nam ik een abonnement op een aantal vakbladen. Ik vind het belangrijk om op de hoogte te zijn, en dat is ook nodig om voorop te blijven. Zo kan ik anticiperen op de nodige veranderingen."
7. Vertel eens over een fout die je hebt gemaakt. Hoe heb je dat aangepakt?
Heel wat mensen vinden dit een uitdagende vraag, maar het is belangrijk om te onthouden dat niemand verwacht dat je perfect bent. Wees eerlijk en laat zien dat je over voldoende zelfkennis beschikt, maar haal een fout (en een bijbehorende les) aan die je niet belet om de beoogde functie te vervullen.
Ook hier geldt dat veerkracht, oplossingsgerichtheid en de capaciteit om snel te schakelen, belangrijke eigenschappen zijn die recruiters graag weerspiegeld zien in je antwoord.
8. Hoe ga je om met belangrijke projecten die allemaal je tijd en aandacht vragen?
Opnieuw een veel voorkomende vraag. Recruiters willen met die vraag – of een variant erop, zoals "Hoe ga je om met meerdere deadlines?" of "Hoe bepaal je de prioriteit van je taken?" – vooral te weten komen hoe je met je workload omgaat en je tijd beheert.
Je verwijst in je antwoord dan ook het best naar je skills op het gebied van timemanagement. Ga eens na hoe je je dag plant, hoe je verschillende taken rangschikt volgens prioriteit en hoe je waakt over een goede werk-privébalans.
Voorbeeld van een antwoord: "Aan het begin van elke week plan ik een moment in om samen met mijn manager de komende deadlines en prioriteiten te bespreken. Op basis daarvan plan ik dan mijn week. De moeilijkste of meest complexe taak pak ik liefst meteen 's ochtends in het begin van de week al aan, zodat ik nog wat marge heb als er meer tijd in kruipt dan verwacht of als ik om hulp moet vragen. Een groot deel van mijn werk bestaat uit het invoeren van data waarvoor ik geen strikte of dringende deadlines moet respecteren. Daar besteed ik dan elke namiddag een uur aan, zodat ik niet achterop raak."
9. Vertel eens over een meningsverschil dat je ooit hebt gehad met een collega of een leidinggevende. Hoe heb je dat opgelost?
Iedereen is het weleens oneens met een beslissing op de werkvloer. Maar vermijd in dit geval persoonlijke geschillen en beperk je tot werksituaties. Het is belangrijk om aan te tonen dat je een conflict op volwassen manier kunt oplossen en tot een compromis kunt komen waarin alle partijen zich kunnen vinden. En vergeet het ook niet te hebben over de lessen die je hebt geleerd!
Voorbeeld van een antwoord: "In mijn functie als businessconsultant moest ik voor klanten rapporten maken over mogelijke oplossingen voor hun IT-uitdagingen. Daar had ik meestal enkele weken de tijd voor, maar op een dag zei mijn baas me dat onze klant al sneller bij haar op gesprek zou komen, en dat mijn rapport dus binnen de week klaar moest zijn. Aangezien ik in het verleden al dergelijke rapporten had opgesteld, wist ik dat ik met die deadline de kwaliteit niet kon garanderen en daar voelde ik me niet goed bij. Ik legde het voor aan mijn manager, maar die zei me dat het niet mogelijk was om de deadline te verplaatsen. Ik wist dat ik die deadline zelfs met overwerk niet zou kunnen halen, en dus vroeg ik of iemand me kon helpen. Ze nam het in overweging en gaf een van onze juniorassistenten de opdracht om me te helpen met het rapport. We werkten enkele dagen tot in de late uurtjes, maar konden wel een schitterend rapport op tafel leggen. Mijn baas liet me weten dat ze die extra inzet wist te waarderen, en ik weet nu dat het oké is om hulp te vragen."
10. Waarom zouden we jou moeten aannemen?
Bij die vraag zijn een aantal elementen belangrijk in je antwoord. Probeer vooral heel duidelijk te maken waarom jij de geknipte persoon bent voor deze functie. Denk daarbij aan je vaardigheden, opleiding, professionele ervaring en relevante successen.
Grijp eventueel ook de kans om aan te tonen dat je heel goed zou passen in de bedrijfscultuur. Misschien heb je sommige medewerkers of teamleden al eerder ontmoet of voel je een bepaalde klik met het bedrijf. Probeer in de mate van het mogelijke ook enkele concrete resultaten uit het verleden aan te halen. Misschien ben je er wel in geslaagd om de kosten van je afdeling met 20% te verlagen of is het leespercentage van de e-mails dankzij jou met 30% omhoog gegaan.
Geef tot slot ook blijk van je belangstelling en enthousiasme voor de functie!
Voorbeeld van een antwoord: "Uit de vacature begrijp ik dat jullie op zoek zijn naar iemand die data kan vertalen naar bruikbare inzichten. Data-analyse speelde een belangrijke rol in mijn vorige job. Ik heb heel wat tijd gespendeerd aan het bestuderen van Google Analytics en trafficrapporten. In mijn vorige functie ben ik er zelfs in geslaagd om het organische verkeer naar onze website met 27% te verhogen door de cijfers onder de loep te nemen en aan marktonderzoek te doen. Ik denk dat die skills een waardevolle toevoeging zouden zijn voor het team."
11. Vertel eens over een situatie waarin je kreeg af te rekenen met een moeilijke klant. Hoe heb je dat aangepakt?
Deze vraag is misschien voor de ene functie al wat relevanter dan voor de andere, maar recruiters willen vooral weten of je nuchter kunt blijven in een uitdagende situatie. Kan je je boosheid en frustratie opzijzetten om je functie op professionele manier te vervullen? En hoe zit het met je bemiddelingsskills?
Een variant op deze vraag duikt waarschijnlijk wel ergens in het gesprek op, ongeacht of je al dan niet met klanten in contact komt. Denk bijvoorbeeld aan:
Heb je ooit al te maken gehad met ontevreden klanten?
Vertel eens over een fout die je hebt gemaakt op het werk.
Vertel eens over je ervaring als teamleider bij conflicten.
Ook hier bouw je je antwoord het best op volgens de STAR-methode.
Beschrijf de situatie, schets jouw taak, leg uit welke acties je hebt ondernomen en waarom je precies op die manier hebt gereageerd, en sluit af met het resultaat en eventueel een les die je hebt geleerd.
12. Waarom zou je graag bij ons aan de slag willen?
Opnieuw een courante vraag die op verschillende manieren kan worden geformuleerd:
Waarom wil je deze job?
Waarom ben je geïnteresseerd in deze functie?
Bij dit antwoord is het echter belangrijk om niet jezelf, maar het bedrijf in het achterhoofd te houden!
Een goed en weldoordacht antwoord moet verwijzen naar de sector in zijn geheel, of naar aspecten van het bedrijf of de functie die niet werden vermeld in de vacature. Zo laat je meteen zien dat je je huiswerk hebt gemaakt.
Een paar voorbeelden:
Personen die als toonaangevend worden beschouwd voor het bedrijf of de sector
De missie, waarden, cultuur en/of reputatie van het bedrijf
Bedrijfsprojecten of -initiatieven (staan ze bijvoorbeeld bekend om hun inzet voor de gemeenschap?)
De producten of diensten van het bedrijf
Geef zeker blijk van je enthousiasme en motivatie voor de functie. Doe dat niet te algemeen, want dat zou de indruk kunnen wekken dat je je onvoldoende hebt ingelezen. Ga dus in op specifieke aspecten van het bedrijf en de functie waarvoor jij solliciteert.
Voorbeeld van een antwoord: "Aangezien ik zelf vaak technologieproducten gebruik, zou ik het fantastisch vinden om mee te werken aan jullie marketingcampagnes. Ik zou het een hele eer vinden om te werken voor een bedrijf dat de toon zet in de sector – niet alleen met technologietrends, maar ook met baanbrekend onderzoek en ontwikkeling. Vrienden van mij werken al in dit bedrijf, en ik weet dat jullie innovatieve ideeën weten te waarderen. Ik reik graag frisse oplossingen aan voor zakelijke uitdagingen. Precies daarom denk ik dat ik een meerwaarde zou kunnen betekenen voor zowel het bedrijf als het marketingteam."
13. Waarom ga je weg bij je huidige werkgever?
Die vraag is soms moeilijk te beantwoorden, vooral als de redenen voor je vertrek niet zo schitterend zijn. Laat je zeker niet verleiden tot het beledigen of zwartmaken van je vorige werkplek, baas of collega's! Vertrek je toch met negatieve gevoelens – wat perfect normaal is – probeer er dan op je sollicitatiegesprek een positieve draai aan te geven.
Belangrijk:
Houd het kort.
Zorg voor een positieve noot.
Wees eerlijk en duidelijk over je redenen, maar treed niet te veel in detail.
Voorbeeld van een antwoord: "In mijn huidige functie heb ik de kans gekregen om mij te verdiepen in risicodetectie en programmeren. Ik voel sinds kort dat dat is wat ik echt graag doe, maar helaas zijn er niet veel groeimogelijkheden meer op mijn huidige werkplek. Daarom was ik meteen enthousiast toen ik deze vacature zag. Jullie zijn een wereldwijde marktleider in cybersecurity, en ik zou daar graag aan bijdragen vanuit een functie waarin ik die skills kan toepassen."
14. Welk loon heb je voor ogen?
Je kunt hier heel wat hulpbronnen voor gebruiken. De Salarisgids van Robert Half is een goed startpunt. In deze gids vind je de actuele loontrends in jouw land voor verschillende functies en sectoren.
Verder moet je ook weten welke kosten je hebt en wat je dus ook op dat gebied bereid bent te aanvaarden. Als je weet wat je waard bent, vergroot je de kans om naar waarde te worden betaald.
En je kunt het ook strategisch spelen:
Omzeil een direct antwoord en vraag eerst welke minima en maxima het bedrijf hanteert voor deze functie.
Bijvoorbeeld: "Dat is een goede vraag! Welke minima en maxima bieden jullie doorgaans voor deze functie?"
Probeer je antwoord uit te stellen naar een later moment in het sollicitatieproces.
Bijvoorbeeld: "Ik vind het in eerste instantie belangrijker om stil te staan bij het vinden van de juiste functie dan bij het loon dat ermee samengaat. Ik wil graag terugkomen op mijn loonsverwachtingen zodra ik meer weet over de functie zelf, jullie bedrijf en de voordelen die jullie aanbieden."
Geef een loonvork aan waarbij jij je comfortabel voelt.
Bijvoorbeeld: "Gelet op mijn ervaring en expertise, kom ik uit bij een loon tussen €3.000 en 4.000. Maar het loon is slechts één aspect. Ik hecht ook belang aan de functie zelf, de werkomgeving en de andere voordelen die jullie aanbieden. In de vacature werd bijvoorbeeld verwezen naar mogelijkheden voor professionele ontwikkeling. Levenslang leren is belangrijk voor mij – en blijkbaar ook voor jullie – en dus ben ik bereid om flexibel te zijn voor een functie die echt bij me past.
15. Heb je nog vragen?
Zelfs als al je vragen werden beantwoord tijdens het gesprek, is het beter om nog iets te vragen dan helemaal niets. Zo laat je zien dat je goed hebt geluisterd en echt betrokken was bij het gesprek.
Een paar voorbeeldvragen over de functie:
Wat betekent succes in deze functie?
Hoe ziet een gemiddelde werkdag eruit?
Welke ideale kandidaat hebben jullie voor ogen?
Wat zou een geschikte kandidaat moeten realiseren in zijn eerste week/maand/drie maanden?
Belangrijke vragen over het bedrijf:
Wat is volgens u een van de grootste pluspunten van dit bedrijf?
Kunt u wat meer vertellen over de bedrijfscultuur?
Welke businessdoelen wil het bedrijf dit jaar realiseren?
Hoe zou u de managementstijl van het bedrijf omschrijven?
Vragen over jezelf:
Twijfelt of aarzelt u bij bepaalde aspecten van mijn sollicitatie?
Mis ik nog bepaalde vaardigheden of werkervaring?
Heb ik al uw vragen beantwoord?
Op zoek naar een nieuwe baan? Wij kunnen je helpen!
BEKIJK ONZE VACATURES
Door jezelf voor te bereiden op deze courante vragen word je vanzelf minder zenuwachtig én geef je jezelf de tijd om goed doordachte en uitgebreide antwoorden te bedenken. Maar vergeet niet dat een sollicitatiegesprek ook voor jou de kans bij uitstek is om het bedrijf en de functie beter te leren kennen!
